Op vrijdag 25 april zijn de Chefs Vastgoed wederom te gast in Almere. Dit keer bij de Nieuwe Bibliotheek, waar we door Henk Hoogland worden verrast met een prachtig mooi maatschappelijk vastgoed boek. 

 

Maatschappelijk rendement

Jan Kappers doet de intro en daarna vertelt Jochum Deuten over maatschappelijk rendement. Dat is heel iets anders dan het financiele rendement. Aansluiten bij de beleidscyclus: opgave - inzet middelen - resultaat. Onderscheid tussen output en outcome.

Instrumenten hiervoor in de gereerdschapskist:

• Waardewijzer
• Effectenarena voor maatschappelijke business case
• Maatschappelijk kosten-baten analyse (voor besluitvorming)
• Monitoring benchmark.

Wat werkt in de wijk is een kennisbank met ervaringen en beschikbare kennis.

De toegevoegde waarde van maatschappelijk vastgoed is beperkt. Om rendement te behalen heb je ook de zorg voor de activiteiten, anders worden er geen effecten bereikt. Het gaat er niet alleen om dat er een gebouw is maar ook dat er wat in gebeurd. 

 

Benchmark, evaluaties en klantenonderzoek

Harry Timp en Dirk Spannenburg van BMC vertellen over hun ervaringen met benchmarks, evaluaties en klantenonderzoeken. Binnenkort start BMC met een benchmark gemeentelijk vastgoed. Dit is een brede benchmark die in gaat op vastgoedkenmerken, financiën, en vastgoedwaarde, organisatie en samenwerking, beleid, transparantie en risicomanagement. De maatschappelijke effecten van het vastgoed nemen een belangrijke rol in binnen de benchmark. In de BMC benchmark gebeurt dit niet op objecten-niveau maar per beleidsterrein bijvoorbeeld onderwijs, sport, zorg.

 

Gesprek

Belangrijk bij het ontwikkelen van een benchmark is het ontwikkelen van gemeenschappelijke taal. Wat reken je tot je portefeuille, welke investeringen neem je mee, welke effecten bekijk je.

Bijvoorbeeld:

• Input --> output --> effect
• Investering --> omvang portefeuille --> mate van doelbereiking
• Vastgoed investering --> m²  --> (meer) mensen sporten of zijn gezonder

Het gewenste maatschappelijke rendement is eigenlijk de enige reden waarom gemeenten vastgoed hebben. Een goed financieel rendement kan ook door een extern managementbureau worden gerealiseerd. 

 

Stelling 1 flauwekul

We praten onder leiding van Henk verder aan de hand van stellingen:

Maatschappelijk rendement is flauwekul, financieel rendement is de missie.

• Maatschappelijk rendement is primair een zaak van beleidsinhoudelijke afdelingen.
• Financieel rendement is missie van de vastgoedafdeling, vergelijkbaar met het betaalbaar maken van woningen bij corporaties.
• Maar alleen kijken naar het financieel rendement is ook weer te mager. Doordat gemeenten vastgoed hebben kan je iets financieel mogelijk maken, partijen bij elkeer brengen, locatie bieden.
• Om scherper zicht te krijgen op het maatschappelijk rendement zou je de beleidsafdeling kunnen vragen: "Wat is maatschappelijk rendement en wat draag ik bij?" Heb niet de illusie dat je het kunt meten, ga het gesprek erover aan. Voorbeelden:

1. De gemeente Eindhoven heeft een mini MKBA gemaakt voor maatschappelijke doelstellingen.
2. De gemeente Amsterdam betaalt € 12,-- mee aan elk kaartje. Is dat het waard? Elke bezoeker aan een buurthuis kost € 8,--.
3. In Westland vinden 80% van de cultuuractiviteiten plaats in accommodaties die niet van de gemeente zijn.

Dit zijn allemaal zaken aan de output kant van het verhaal.

 

Stelling 2 noodzakelijk

Het toetsen op maatschappelijk rendement is noodzakelijk om je te kunnen verantwoorden danwel sturen

• Het gaat ook om de toekomstwaarde van een gebouw en locatie.

 

Het aapje

Het aapje van maatschappelijk rendement zit op de schouder van zowel de beleids- als vastgoedafdeling. Je moet er samen over in gesprek. 

 

Erwin van Proosdij wil in mei/juni een bijeenkomst organiseren met de beleidsafdelingen rondom het maatschapelijk rendement van maatschappelijk vastgoed. De vraag hier antwoord op te geven is via de Rekenkamer, de Raad en het College op het bordje van de vastgoedafdeling komen te liggen.

 

 Vervolg

Twee chefs en Bouwstenen bieden aan mee te kijken/te helpen, met als doel dat we hier allemaal iets van leren. Wordt vervolgd. 

 

Tot slot kijken we met een broodje in de hand uit over Almere. Wat is de stad toch groot geworden.

Henk wederom bedankt voor de gastvrijheid.