De Minister van OCW moet € 250 miljoen extra naar scholen overmaken in verband met te weinig betaalde personeelskosten in 2022, oordeelde de rechtbank Midden Nederland in juni 2024. Voor schoolgebouwen staat ook nog een rekening open bij het Rijk.

Goede plek voor jonge kinderen

Om het voorzieningenniveau in stand te houden is veel geld nodig. Voor schoolgebouwen is dat landelijk ongeveer € 2,6 miljard per jaar, blijkt uit onderzoek. Gemeenten krijgen al jaren veel te weinig, ongeveer de helft. Gemeenten leggen vaak uit eigen middelen zelf bij. Desondanks zijn de gebouwen niet op orde; geen goede werkplek voor kinderen en docenten en ook niet passend voor goed en inclusief onderwijs. Het gat is te groot.

Bal ligt bij het nieuwe kabinet

Diverse ministers hebben het probleem inmiddels erkend en de bal doorgespeeld naar hun opvolger. Minister Slop naar minister Wiersma en die op zijn beurt weer naar minister Paul. Nu ligt de bal bij het nieuwe kabinet. Die wil af van de vele losse doeluitkeringen (SPUKS) en het geld meer bundelen richting gemeentefonds, maar in plaats van een korting van 10% hebben gemeenten meer structureel geld nodig om de klus te klaren. Ook de VNG trekt aan de bel en pleit voor meer structurele financiering voor de door het Rijk gedecentraliseerde taken, waaronder onderwijshuisvesting. 

Betalingsregeling of goed inregelen

Het jaarlijks tekort van zo'n € 1,2 miljard is mogelijk te groot voor het Rijk om in één keer op te hoesten. Het is ook te groot voor gemeenten om in een keer in de markt weg te zetten. In plaats van een betalingsregeling hebben gemeenten in Bouwstenen-verband een voorstel gedaan de bekostiging van schoolgebouwen beter in te regelen. Dit voorstel bestaat in hoofdlijnen uit drie acties:

• het aanbod van gemeenten om het Rijk meer inzicht te geven in de reële kosten van onderwijshuisvesting
• het voorstel de huidige bijdrage met een bepaald percentage te verhogen, passend bij het tempo waarin gemeenten de vernieuwingsopgave kunnen aanpakken.
• goede verantwoording van de voortgang zonder rompslomp via de normale verantwoordingscyclus.

Waar een wil is, is een weg

Deze acties kunnen zonder wetswijziging worden doorgevoerd. Het is ook niet nodig er een duur programma op te zetten. Het werkveld weet wat hen te doen staat. Om echt resultaat te halen moet er vooral in gebouwen worden geïnvesteerd. Belangrijkste vraag is of we kinderen een fijne en gezonde plek willen bieden, ook als het economisch wat minder gaat en vooral als ze dat thuis niet hebben. En natuurlijk of het Rijk de wet wil naleven of het ook hier tot een rechtszaak laat aankomen.  Een puzzel voor het hele kabinet.

Meedoen? Dat kan   Actie 1 en 3 hebben we al in gang gezet. Meer over weten? Kom naar de Maatschappelijk Vastgoeddag op 28 november 2024 in Amersfoort.  Ook leuk. Doe mee als partner van Bouwstenen. Samen komen we beter vooruit.

Image

Meer informatie

• Artikel: Basisscholen kregen in 2022 te weinig geld voor personeel (Rechtspraak, 21 juni 2024)
• Artikel: Waarom zoveel schoolgebouwen nog steeds in slechte staat verkeren (Volkskrant, 6 september 2023)
• Bericht: Meer info voor raadsleden en Rijk (Bouwstenen, 20 juni 2024)
• Brief: aan informateurs met voorstel (Bouwstenen, 25 maart 2024)
• Bericht: Liever een grote pot (Bouwstenen, 6 juli 2022)
• Onderzoek: Recht op goede school (Teekens Karsten Advocaten, 1 juli 2022)
• Bericht: IBO klaar, en nu (Bouwstenen, 15 april 2021)  
• Ontwikkelwerk: Deltaplan Scholen
• Ontwikkelwerk: Follow the money