Stadsbouwmeester deelt zijn visie | Maatschappelijk Vastgoeddag 2024

De stad Gent mag zich gelukkig prijzen met zijn stadsbouwmeester: Peter Vanden Abeele. Onlangs publiceerde hij een stadsessay, waarin hij een lans breekt voor een volwaardige en integrale gemeentelijke vastgoedstrategie. Hij presenteerde zijn visie op 13 februari 2023 tijdens de Onderdompeldag Vastgoedbeleid stad Gent. De gemeente Rotterdam en Bouwstenen waren daarbij om kennis te delen.

Jaloers op Gent

In Nederland kan soms wat meewarig worden gesproken over het Vlaams gemeentelijke vastgoedbeleid. Maar tijdens ons bezoek aan Gent waren we toch jaloers. Gent heeft namelijk een stadsbouwmeester die niet alleen bezig is met het aanzicht van nieuwe gebouwen, maar ook een lans breekt voor een uitgebreide strategische benadering van het Gents ‘patrimonium’.

VasthoudGoed

In het essay, Vasthoudgoed, roept Vanden Abeele de gemeente op om goed naar het strategisch potentieel van haar portefeuille te kijken. In vijftien stellingen doet hij een aanzet over hoe een goede vraag- en aanbod benadering er uit kan zien, hoe de lokale overheid als actieve speler op de vastgoedmarkt kan optreden, en welk instrumentarium er nodig is om de strategie ten volle te laten werken.

Katalysator voor coalities

De stadsbouwmeester benadrukt ook het belang van inzicht in de vastgoedportefeuille - iets waar in Nederland ook regelmatig op wordt gehamerd. Daarbij spreekt Vanden Abeele van inzicht dat “niet louter kwantitatief, maar ook kwalitatief” van aard is: op wijkniveau zou bekend moeten zijn welke ruimte er is en aan welke ruimte er behoefte is. Wanneer je de beschikbare ruimte letterlijk inzichtelijk maakt door het op een kaart te publiceren, kan die informatie als katalysator werken voor mogelijke invullingen en nieuwe coalities.

Publiek vastgoed is goud waard

Een dergelijke katalysator kan erg handig zijn, want ook Gent kampt met krappe budgetten tegenover een grote opgave van een wel heel erg oude vastgoedportefeuille. Alle hulp is dus welkom. De stadsbouwmeester roept daarbij op om duidelijker te zijn over de waarde: en maak inzichtelijk wat al die gebouwen eigenlijk kosten (ook in de exploitatie). Bepaal welke mogelijkheden je wilt bereiken door het te koppelen aan beleidsvraagstukken. “Publiek vastgoed is goud waard” stelt Vanden Abeele, maar de gemeente moet ook durven loslaten.

Vastgoedmarkt is ‘fastgoedmarkt’

Met inzicht in de beschikbare ruimte en de behoeften in de samenleving kan de gemeente vervolgens actief de vastgoedmarkt opgaan en daarbij optreden als onderhandelaar en strateeg. Niet alles hoeft de gemeente immers zelf te doen. Ze kan soms ook met private partijen afstemmen, mits dat “gestructureerd en in alle openheid” gebeurt. Waar de gemeente wel zelf moet optreden, is het handig als zij daarin snel kan schakelen. “De vastgoedmarkt is een fastgoedmarkt” geworden, aldus de stadsbouwmeester. Om daarop slim en snel te kunnen handelen, heeft de gemeente de juiste fondsen nodig en moet zij kijken naar andere slimme middelen, zoals ruilen, samenwerkingsovereenkomsten en rechtsmiddelen.

Vruchtbare grond voor burgerparticipatie

Mooi aan het essay is dat de stadsbouwmeester de opgave koppelt aan een kans om de inwoner meer te betrekken. Het gemeentelijk vastgoed is erg zichtbaar in de stad en plekken hebben een hoge betekeniswaarde voor stadsbewoners. Door informatie en keuzes die zijn gemaakt helder te communiceren kun je initiatief bij hen opwekken. “De stedelijke vastgoedportefeuille is dus zonder enige twijfel de meest vruchtbare grond voor burgerparticipatie”, aldus de stadsbouwmeester: een mooie aanzet om als bestuur en burger samen aan je stad te werken.