In Utrecht is in 2013 een gemeentelijke visie op buurthuizen in zelfbeheer opgesteld. Daarvoor zijn gesprekken gevoerd met raadsleden, actieve bewonersorganisaties en gemeentelijke afdelingen (zowel bilateraal als in breder verband), met reflectie op eigen situatie en input van ervaring elders in het land - op zoek naar het Utrechtse model. De Wijkplaats heeft de gemeente hierbij ondersteund.
Visie en uitvoeringskader in 2013 gepubliceerd
De visie en bijbehorend uitvoeringskader is in oktober 2013 gepubliceerd. Kern van de visie is dat zelfbeheer door bewoners wordt gestimuleerd en dat de gemeente een financiële bijdrage ter beschikking stelt die afhankelijk is van de reeds beschikbare 'welzijnsruimte'. Is er al (te) veel ruimte dan wordt geen steun beschikbaar gesteld, in andere gevallen gelden de volgende criteria voor ondersteuning.
Criteria voor ondersteuning
Kern van zelfbeheer is dat de gemeente niet teveel stuurt en de samenleving de ruimte laat. Daarom hanteert de gemeente voor financiële ondersteuning van bewonersinitiatieven slechts twee beoordelingscriteria:
- Past het binnen de doelstelling van Vernieuwend Welzijn Utrecht?
- Wordt via het initiatief overheidsgeld efficiënt besteed?
In gesprek over overmaat en rendement
Voor de overmaat aan welzijnsruimte moeten andere functies worden gezocht. Omdat bewoners die zelf een buurthuis willen runnen alleen voor financiële steun in aanmerking komen als er geen overmaat is, en het geld maar één keer kan worden uitgegeven, wordt het wegwerken van de overmaat een gezamenlijke opgave en het maatschappelijk rendement van het buurthuis onderwerp van gesprek tijdens wijkoverleg.
Uitwerking en ondersteuning
Vastgestelde beleidsregel
Het college van B&W van Utrecht heeft in juli 2014 de beleidsregel "Welzijnsaccommodaties in zelfbeheer" vastgesteld. Hiermee gaat Utrecht verder met de uitvoering van het beleid "Welzijnsaccommodaties in zelfbeheer". In de beleidsregel zijn criteria en voorwaarden opgenomen waaraan een initiatief moet voldoen om in aanmerking te komen voor subsidie.
Afspraken tussen beleid en vastgoed
Ook zijn in 2016 interne afspraken gemaakt tussen de beleidsafdeling en de vastgoedafdeling van de gemeente over de rolverdeling en de kaders en wijze van uitvoering (afsprakenkader UVO - ontwikkeling 2016).
Evaluatie in 2020
Acht jaar na een wijziging in het beleid rond wijkaccommodaties heeft de gemeente de effecten hiervan laten onderzoeken. Daarbij zijn weer verschillende organisaties en personen geraadpleegd. Daaruit blijkt een grote betrokkenheid bij de Utrechtse buurtcentra en de wil om maatschappelijke meerwaarde te leveren. Ook was er een wens tot effectievere samenwerking.